KennemerKunstgilde

Kunst & Cultuur in de Late Middeleeuwen

HuysAanzichtklein

We staan voor het woongedeelte van het kasteel. Althans, het heet wel het Huys, maar de Kastelein anno 1450 woont er maar een deel van het jaar aangezien hij ook functies in Den haag en op Vlieland heeft. Maar goed. Het Huys is een massief gebouw, van kloostermoppen gemetseld, de daken bedekt met lei. De Hoofdingang zit aan de kant van de zaal. Daar hangt ook een bel. Andere ingangen zijn er in de Garderobe (links), naar de kelders, en er is een directe bevoorradingsbrug naar de Bottelarijtoren (de hoektoren achter de zaal).

De vensters in het huidige kasteel, die met de spitsbogen, kunnen we echt vergeten. In de 15e eeuw had het kasteel welliswaar redelijk grote glasvensters maar deze waren gewoon rechthoekig. Over de exacte vorm is weinig bekend. Waarom Cuijpers tijdens de restauratie rond 1900 koos voor spitsbogen is een raadsel. Wellicht om aan te sluiten bij de kerkelijke functie die het slot lang heeft gehad of omdat het gewoon erg middeleeuws staat…

Zaaldak en kantelen
Ook met het dak is iets vreemds aan de hand. Met name met het dak van de zaal. De huidige vorm, met trapgevel, schoorsteen en kantelen is geheel het resultaat van de restauraties in 1900 en 1960. Maar de huidige weergangen achter de kantelen zijn nauwelijks bruikbaar ten tijde van een belegering. En de kantelen op de Bottelarijtoren zitten er echt alleen voor de sier. Hoe zag het dak er in 1450 dan uit?
Zaaldak4
Terug naar de ‘voorkant’ van de zaal. Kijk eens naar de trapgevel. het is een keurige, bijna gelijkzijdige, driehoek. Met rood is aangegeven hoe de dakbalken onder de kap lopen (1). Vergelijk dat met betrouwbare tekeningen uit de 17e eeuw (2) en je ziet dat er een ‘knik’ in de gevel zit. Ook op de tekening van Roghman uit 1647 is het goed te zien (3). Als je daar de muurankers in de gevel met elkaar verbind kom je tot een heel andere dakconstructie, namelijk met een knik in het dak. Het dak zou dan niet achter, maar bovenop de kantelen kunnen eindigen (4). Op die manier ontstaat een overdekte weergang zoals we die bij veel meer kastelen zien.

Het lijkt dus waarschijnlijk dat het dak in de middeleeuwen een knik had. Maar op oude tekeningen is dat nergens te zien. Muiderslot02Het kan er in 1450 uit hebben gezien, met overdekte weergang zoals het dak van het Muiderslot (rechts).

De kap van de hoektoren (Bottelarijtoren) was er begin 15e eeuw afgewaaid en in de gracht gevallen. Deze is vernieuwd en heeft een rieten dak gekregen.

Goed, dan gaan we nu bij het Huys naar binnen.