Bekend op dit kasteel zijn de mooie ruitvormige metselpatronen in de noordertoren. Deze lijken vooral decoratief. Daarnaast zien we drie tekens op de noord-oostgevel (harten of ruiten?), evenals drie ruiten op de binnenplaats. Zijn deze ruiten decoratief of toch ook bezwerend bedoeld?
De ruiten op de binnenplaats zijn, evenals de patronen van de noordertoren, beschreven in een rapport van Jan Kamphuis (Rijksgebouwendienst). Hij heeft het niet over een klein metselteken helemaal bovenaan het woongebouw op de binnenplaats. Dit lijkt de helft van een maalkruis. De Bovenste helft is bij een restauratie verdwenen, te zien aan de andersgekleurde bakstenen.
Dit eenzame teken lijkt weinig decoratieve waarde te hebben. Het ligt dus voor de hand dat dit echt een bezwerend teken is. Hooggeplaatst, moeilijk zichtbaar voor mensen maar een goede plek om boze krachten te weren.
Van het kasteel de Haar is bekend dat architect Cuypers het in de 19e eeuw zo sterk verbouwde dat er weinig middeleeuws metselwerk (zichtbaar) overbleef. Toch is er in de westhoek minimaal een maalkruis te vinden. Het overige metselwerk in deze muur is zo fragmentarisch dat het moeilijk vast te stellen is of er nog meer tekens in staan.
Links van de huidige poort van het kasteel (maar rechts van de oorspronkelijke poort) zijn twee ruiten en een maalkruis te zien. Mogelijk hebben er nog meer tekens in deze muur geweest, er zijn restanten van ruiten of kruizen zichtbaar.
Aan de westzijde, naast de hoektoren staan drie ruitvormen onder elkaar. Een eenheid van drie ruiten treffen we op wel meer kastelen aan. (o.a. Huis Dever) Ook op de westertoren van de voorburcht tenminste een ruit.
Op de binnenplaats, tegen de gevel van een van de 15e-eeuwse bouwdelen, zien we een duidelijk teken.
Het is een zogenaamde donderbezem, die de bliksem zou weghouden. Alhoewel het een teken van ingemetselde stenen lijkt blijkt het pleisterwerk te zijn die op de gevel ligt.
Bovenin de ronde hoektoren rechts van de ingang zijn twee grote kruizen te zien. De kruizen hebben een horizontaal dwarsbalkje met aan de uiteinden een knik omhoog. Dit deel van de toren stamt uit de 16e eeuw.
Deze kruizen worden veel in verband gebracht met de regionale rechtspraak waarin de kasteelheren een rol vervulde. Het is een interessant metselteken dat veel vragen oproept. Waarom staan er twee grote kruizen naast elkaar? Verwijzen de dwarsbalkjes in de kruizen naar de Vuurslag, het heraldisch symbool van Bourgondie??
Het kasteel in Wijchen heeft een mooi metselteken van een ruit met (waarschijnlijk) een kruis erboven.
Het is onduidelijk hoe oud dit teken is. Het huidige kasteel werd rond 1600 gebouwd op de fundamenten van een 14e-eeuwse voorganger. Maar juist de muur naast de poort schijnt een laatste restant van het 14e-eeuwse zaalgebouw te zijn.
Verder zijn er in elk geval metseltekens bekend op het Huis ter Kleef, Kasteel Blauwe Kamer, Huis Asten, Huis te Merwede, Huis Dever, Kasteel Woerden, de Cannenburg, Kasteel Mheer. Ongetwijfeld zijn er meer kastelen in Nederland te vinden. Hier heb ik nog geen foto’s van.